Dwie okoliczności - kończący się miesiąc kwiecień, który traktowany jest jako miesiąc pamięci o zmarłych oraz dobiegająca  końca epidemia COVID jest dobrą okazją, by przypomnieć cmentarze choleryczne w Ropczycach.

W wieku XIX  w Europie ciągle szalały wielkie epidemie, ale poziom wiedzy medycznej spowodował że nakazano zmarłe ofiary „zaraz”, grzebać z dala od siedlisk ludzkich. Tak powstawały cmentarze, zwane popularnie  cholerykami. Były takie w Ropczycach, których oznaczenie całkowicie zanikło w okresie PRL-u.  Orędownikiem przywrócenia pamięci o tych  cmentarzach „cholerycznych” był Jan Skałuba ( *1913  +2008). Należy się przypomnienie tej zacnej postaci. Był wieloletnim pracownikiem SANEPID-u i  wiele lat na emeryturze poświęcił na wertowanie archiwów, pod kątem ofiar  epidemii oraz miejsc ich grzebania. Dzięki temu wiemy dość dużo o lokalizacji tych cmentarzy  oraz personaliach tam pogrzebanych. Wg jego ustaleń dla centrum miasta cmentarzem cholerycznym były tzw. ”Szubienice”. Były jeszcze mniejsze „choleryki” na  Witkowicach i dwa na Chechłach. Z nich dobrze zachowało się oznaczenie „choleryka” w pobliżu rzeki Wielopolki, w postaci Krzyża i kapliczki MB.    

Pan Jan włożył wiele wysiłku, aby godnie oznaczyć te zlokalizowane cmentarze, za pomocą krzyży z napisami. Na Witkowicach nie było zgody, bo jest to obecnie działka budowlana. Na Chechłach była życzliwość i nieduży krzyż  został postawiony w miejscu dawnego cmentarza, a obecnie jest to przydomowy sad - Warszaty Agrotechnika dbają także o konserwacje obu tych Krzyży, tj. na Chechłach i na Szubienicach

Na  Szubienicach „Choleryk” znajdował się  na skraju pastwisk  i jeszcze w latach międzywojennych znajdował się tam drewniany krzyż, zniszczony w okresie PRL-u. Ale pan Jan pamiętał to miejsce i szukał  sposobu odtworzenia Krzyża.  Zrozumienie i pomoc znalazł u p. Władysława Kobuza, Kierownika Warsztatów Szkoły Agrotechnicznej. W roku 2003 Warsztaty  wykonały i zamontowały w tym miejscu całkiem okazały krzyż. Na jego postumencie umieszczono  chromoniklową tablicę z napisem: Ku pamięci zmarłym rodakom z Ropczyc, ponad 200 osób, ofiar epidemii: cholery czerwonki i tyfusu w latach 1831-1876, w tym: Małgorzata Gródecka lat 53, Jan Kordek lat 49, Jan Wilk lat 14, Magdalena Rachwał  lat 14, Katarzyna Ochał  lat 10, Maria Dutkiewicz  lat 11, Albert Sołek lat 49, Tomasz Szpara  lat 57 oraz pozostałym zmarłym - Rodacy z Ropczyc.

W Roku 2021 staraniem Stowarzyszenia Regionalnego i p. Władysława Kozuba krzyż ten przeniesiono na nowe miejsce, pod okazały dąb, w pobliże ulicy Piłsudskiego. Aby upowszechnić wiedzę o epidemiach Stowarzyszenie wykonało umieszczoną tu tablicę informacyjną.   

St. Wójciak